Cumhuriyetin ilk yıllarına ait fotoğraflar Yüz Yıllık Miras Projesi ile geleceğe taşınıyor

Pek çok uluslararası markanın Türkiye distribütörlüğünü üstlenen Bilkom, bu defa farklı bir projeye imza attı. Cumhuriyetin ilk yıllarına ait fotoğrafların dijitalleşmesi ve korumaya alınarak gelecek nesillere taşınmasına katkı sağladı.

Cumhuriyet erken döneminin en önemli belge fotoğrafçılarından Ahmet İzzet Bengüboz’un tarihi fotoğraflarının korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla, ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz Projesi’ hayata geçirildi. 1923-1939 yılları arasında çekilen fotoğrafların orijinal cam negatifleri korumaya alındı. Bu projeyle, Cumhuriyetin ilk 10 yılına ilişkin bayram kutlamalarını ve sosyal dönüşümün önemli belgelerini içeren fotoğraf arşivi, dijital ve yenilikçi uygulamalar ile geleceğe taşınıyor.

1986 yılında doğan ve 1969 yılında vefat eden Ahmet İzzet Bengüboz, gönüllü olarak katıldığı 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda önemli fotoğraflar çekti. Savaş sonrasındaki dönemde Cumhuriyetin ilk yıllarını belgeleyerek 20’li ve 30’lu yılların sosyal dönüşümünü fotoğraflarla belgeleyerek günümüze kadar taşıdı.

Fotoğraflara ve sanal sergilere bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: https://www.yuzyillikmiras.com

Proje kapsamında Bengüboz’un günümüze ulaşmış 1.004 adet cam negatiften oluşan arşivi koruma altına alınıyor ve arşiv içinden yapılan seçki ile 450 fotoğraf, fiziki ve dijital sergi uygulamalarıyla günümüze taşınıyor. Dr. Ayşe Ege Yıldırım’ın küratörlüğünü üstlendiği projede sergilenen fotoğraflar, yapay zeka ve yenilikçi metotlar kullanılarak, dijital restorasyon ve renklendirme işlemine tabi tutuldu.

Fotoğrafların NFT’leri hazırlandı

Renklendirilen fotoğrafların NFT çalışmaları yapılarak, bu eşsiz eserler dijital dünyada daha geniş bir kitleye ulaştırıldı ve koruma altına alındı. Ayrıca, stable diffusion tekniği kullanılarak Art QR Code çalışmaları gerçekleştirildi, bu da projenin dijital sanat alanındaki önemi açısından önemli bir detay olarak akıllarda kaldı.

Bilkom bu projeyle, Bengüboz’un sıra dışı öyküsünü ve Cumhuriyet’in ilk günlerine ilişkin belgeleri genç nesillere aktarmayı amaçlıyor. Şirket, Ekim ve Kasım ayı boyunca; İstanbul, Ankara, İzmir ve Bolu gibi şehirlerde gezici sergi uygulamalarıyla bu hikayeyi farklı şehirlere taşıyacak. Proje kapsamında ayrıca, profesyonel ve amatör fotoğrafçıları bir araya getirecek bir dizi etkinlik düzenlenecek ve Türkiye’nin fotoğraf tutkunları, Bengüboz’un mirasından ilham almaya ve onun ruhunu yansıtan sanat eserleri ile tanışmaya davet edilecek.

Proje hakkında açıklamalarda bulunan Bilkom Genel Müdürü Fikret Ballıkaya, ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz Projesi’ ile ilgili yaptığı değerlendirmede; “Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılına tanıklık ettiğimiz bu özel dönemde, ülkemizin en önemli değerlerinden biri olan Ahmet İzzet Bengüboz’un kıymetli mirasının korunması ve geleceğe taşınması amacıyla başlattığımız projede, bu özel görevi üstlenmekten dolayı büyük bir kıvanç ve memnuniyet duyuyoruz. ‘Türkiye’nin Dijital Yaşam Koçu’ olarak, ülkemizin değerlerine teknolojinin yenilikçi imkanlarıyla yeniden hayat verebilmek, tarihi ve kültürel mirası gelecek nesiller ile buluşturabilmek bizleri gururlandıran bir diğer önemli nokta. Bu vesileyle Cumhuriyet’imizin yüzüncü yılını kutluyor ve Ahmet İzzet Bengüboz’un özel mirasını korumak için katkıda bulunan herkese, içtenlikle teşekkür ediyoruz” dedi.

Projenin bilimsel danışmanlığını üstlenen Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu ise yaptığı açıklamada, “Bengüboz ailesi, sahip oldukları bu önemli koleksiyonu özverili bir davranışla topluma bağışlayarak, sadece Mudurnu’nun kültürel tarihine değil Türkiye tarihine de katkıda bulunmuş, bu tür koleksiyonların bilimsel çalışmalar ve yeni araştırmalara kaynaklık eden niteliğinin anlaşılması için de örnek bir tutum göstermiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nin yansımalarının bir Anadolu kasabasında belirli bir dönemde kesintisiz olarak izlenebilmesine olanak tanıyan ve tarihi bir belge niteliği taşıyan bu önemli koleksiyonun, Cumhuriyet’in 100. yılında yeni teknolojiler kullanılarak gelecek nesillere aktarılmasına ve korunmasına, proje paydaşlarıyla birlikte katkıda bulunmaktan mutluluk duyuyoruz.” dedi.

DH Editörü Cem Sünbül ise konuyla ilgili olarak, “Bilkom’un paydaşları ile Mudurnu’da yaptığı bu tarihi atılım birçok açıdan büyük önem taşıyor. Tarihimizin önemli figürlerinden birisini eserlerinden oluşan koleksiyonu böylesi özel bir organizasyon ile gün yüzüne çıkarmaları, hem fiziksel hem de çevrimiçi bir sergi olarak sunmaları, gerek bugün gerekse yarın için son derece önemli bir girişim. Ahmet İzzet Bengüboz’ün gün yüzüne kazandırılan bu fotoğraflarının akademik olarak da değerlendirilmesi bu tarihi vesikaları daha da değerli kılacaktır.” ifadelerini kullandı.

Sanal sergileri görüntülemek için: https://www.yuzyillikmiras.com

Ahmet İzzet Benbügoz’un hayatı ve fotoğrafçılık serüvenini ele alan Yüz Yıllık Miras Bengüboz Belgeseli’ni aşağıdaki oynatıcıdan seyredebilirsiniz.