T24 Dış Haberler
Geçen Cumartesi günü Hamas’ın beklenmedik saldırısı ve ardından gelen İsrail saldırılarının ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik bir kara harekâtı başlatacağı iddialarını gündeme getirdi.
İsrail’in Hamas’ın harekâtına nasıl cevap vereceği tartışılırken son 4 gündür İsrail güçleri, Gazze’ye yönelik yoğun roket atışları gerçekleştiriyor.
|
Çatışmaların 1. günü | Hamas, Gazze’den İsrail’e yüzlerce roket atarak “Aksa Tufanı” operasyonunu başlattı; Netanyahu “savaştayız” dedi Çatışmaların 2. günü | İsrail ordusu ve Hamas arasındaki çatışmalar sürüyor; Gazze Şeridi’ne düzenlenen saldırılarda ölü sayısı 413’e çıktı Çatışmaların 3. günü | İsrail, Gazze Şeridi’ni “Tamamen abluka altına alma” emri verdi; Hamas merkezlerine “kapsamlı” saldırılar düzenlendiğini duyurdu Çatışmaların 4. günü | Gazze Şeridi karanlığa gömüldü; Netanyahu, Hamas’a verilen karşılığın “yeni başladığını” söyledi |
Ancak İsrail’den çok daha kapsamlı bir kara harekâtı bekleniyor. The Guardian gazetesi, olası kara saldırısının kapsamını ve imkanlarını açıkladığı bir analiz yayımladı. Analizde, Gazze’de yaşanan önceki çatışmalardan bilinenleri, coğrafyanın olası saldırıya etkileri; İsrail’in Gazze’deki ana bölgelere girip giremeyeceği, Gazze’nin yeniden işgali ihtimali ve Hamas’ın buna nasıl karşılık vereceği sorularına yanıt verildi.
Guardian’ın çatışmalara ve Gazze’deki askeri duruma ilişkin verdiği cevaplar…
Gazze’deki önceki çatışmalardan neler biliyoruz?
İsrail ordusu ile Hamas arasındaki çatışmalar, yıllar boyunca farklı ölçeklerde başlatılan kara saldırıları ve genellikle İsraillilerin yaklaşmak için kullandığı bölgeleri hedef alan ağır bir yaylım ateşi ile benzer bir model izleme eğiliminde oldu.
İsrail, Hamas’ın hükümet binaları, polis karakolları, kıyı tesisleri, eğitim tesisleri ve üst düzey yetkililerin evleri de dahil olmak üzere askeri altyapısını hedef aldığını söylediği operasyonların ilk aşamasında hava gücünü ve kara topçuları ile deniz savaş gemilerinin bombardımanını da yoğun bir şekilde kullandı.
Ancak İsrail ordusunun büyüklüğü, teknolojisi, silah sistemleri ve lojistik açısından büyük bir avantaja sahipken, Hamas Gazze’nin yoğun kentsel ortamından yararlanmak için yıllar içinde önemli ölçüde uyum sağladı.
Coğrafya çatışmaları nasıl etkileyecek?
Gazze’nin coğrafyası İsrail operasyonları için sınırlayıcı ve bu nedenle İsrail Savunma Kuvvetleri daha önce kullandığı yaklaşım rotalarını kullanma eğiliminde.
Gazze’nin en kuzeyinde Erez geçişinin yanında, Gazze Şehri’nin güneyinde Bureij civarında, Gazze’nin merkezine bakan bir sırt hattında ve güneyde Han Yunus’un doğusunda tankların ve zırhlıların daha kolay hareket edebileceği ve ateş pozisyonu alabileceği kırsal tarım alanları var. Bir başka erişim noktası da güneyde Refah yakınlarındaki Philadelphi Rotası.
İsrail geçmişte Gazze’nin merkezine bakan mevzileri kullanarak Gazze Şehri ile güney arasındaki iletişimi kesmeye çalışmış ve başka yerlerde de bölgeyi bölmeye çalışmıştı.
Hamas ve Gazze’deki diğer gruplar bu güzergahların İsrail güçlerinin kullanabileceği güzergahlar olduğunun farkında ve ilk savunma hatlarını geçmişte ağır çatışmalara sahne olan bu bölgelerde kuracaklar.
Çöl kırsal alanlar kentsel alanlara dönüştükçe, arazi İsrail için daha da zorlaşıyor. Cibaliye ve Beit Lahia gibi yerlerdeki yüksek konut blokları Gazze Şehri’nin kuzey yaklaşımlarına bakarken, ana kuzey-güney yolu Hamas’ın geçmişte savunma amaçlı kullandığı sanayi bölgeleriyle sınırlanıyor.
Gazze’nin merkezi ve Han Yunus’un doğusundaki arazi daha açık olmakla birlikte, yaklaşım yolları boyunca uzanan köyler ve yüksek binalar Hamas’a siper sağlamış durumda.
İsrailliler ana şehirlere girecek mi?
İsrail güçleri büyük şehir merkezlerine ilerlemeye çalışırken ağır saldırılara maruz kaldı. Hamas ve diğer gruplar tanksavar mayınları ve güdümlü tanksavar füzelerine sahipler; bunları havan ateşiyle birlikte etkili bir şekilde kullandılar.
İsrail, 2014 savaşı sırasında Shujeiya yerleşim bölgesinde yaşanan bir çatışmada, tanksavar mayını ve makineli tüfek ateşi içeren bir pusuda 13 askerini kaybetti.
İsrail ordusunun Filistin şehirlerinde, özellikle de 2. İntifada sırasında Batı Şeria’da zırhlılarla savaşma deneyimi olsa da Hamas’ın şu anda Lübnan’daki Hizbullah tarafından İsrail ana muharebe tanklarına karşı etkili bir şekilde kullanılan büyük bir Kornet tanksavar füzesi stokuna sahip olduğuna inanılıyor.
Hamas ayrıca Ukrayna’da yaygın olarak kullanılan türden, araçlara ve birliklere bomba atabilen mühimmat donanımlı insansız hava araçları da geliştirdi ki bu yeni bir tehdit.
Hamas nasıl karşılık verecek?
Hamas İsrail ordusuyla savaşma konusunda yılların deneyimine sahip ve uyum sağlayabilen etkili bir şehir gücü haline geldi. İsrail’in savaş tarzını yakından tanıyan, bazıları İbranice bilen ve İsrail ordusunu derinlemesine incelemiş deneyimli muharip liderlerden oluşan bir çekirdeğe sahip.
İsrail’in herhangi bir kara saldırısı girişiminde karşılaşacağı en büyük sorun, Hamas’ın yıllar içinde kapsamlı bir şekilde geliştirdiği ve bazı durumlarda iletişim sistemleriyle donattığı savaş tünelleri de dahil olmak üzere hazırlıklı mevzileriyle yüzleşmek zorunda kalacak olması.
Hamas’ın tünel ağları bir zamanlar ilkelken, mühendisleri artık komuta merkezi olarak kullanmak ve savaşçıları buradan konuşlandırmak için sertleştirilmiş ve iyi gizlenmiş yeraltı mevzileri inşa etme konusunda hatırı sayılır bir deneyime sahip.
Ve İsrail bir zamanlar Gazze üzerinde açık bir gözetleme avantajına sahipken, Hamas’ın edindiği ucuz ve kolay erişilebilir sivil insansız hava araçları oyun alanını eşitledi ve İsrail’in yaklaşma hatlarını gözlemlemelerine olanak sağladı.
İsrail Gazze’yi yeniden işgal edebilir mi?
Cumartesi günkü saldırının ardından İsrail muhtemelen askeri kapasiteye ve iradeye sahip olsa da bunun bedelinin İsrail ordusu ve Filistinli siviller için ağır olması ve bölgede tutulan İsrailli rehineler için risk oluşturması muhtemel.
Gazze’nin tamamen yeniden işgali son derece zorlu ve muhtemelen İsrail’in uzun vadede yönetme kapasitesinin ötesinde olacaktır, bu da İsrail’in tam bir işgale gitmesi halinde hedefinin Hamas’ın kapsamlı bir yenilgiye uğratılması olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.